10 жніўня.
Адпрацаваўшы неабходны час і пачуўшы ад майго дырэктара “прыемных вам выходных”, я паехала з сям’ёй у вёску Каменічы Асіповіцкага раёна Магілёўскай вобласці. Хатку ў гэтай вёсцы мы купілі пяць гадоў таму, каб проста выязджаць адпачываць на прыроду. Там так прывольна, прасторна! Не так, як у дачных пасёлках, дзе хаты стаяць цесна, неяк месцяцца на маленькім кавалачку зямлі ды суседзі адзін аднаму ў вокны глядзяць.
Але ж я ніколі не думала, што мне давядзецца пазнаць Каменічы з зусім іншага боку: зазірнуць унутр, у самую душу гэтай вёскі праз народнае, а таму і самае шчырае слова.
Дарэчы, так атрымалася, што вёскі Стары Востраў і Каменічы знаходзяцца не вельмі далёка адна ад адной, таму, нягледзячы на тое, што адносяцца яны да розных раёнаў, вёскі знаходзяцца амаль у адной мясцовасці.
Мы прыехалі ўвечары, трошкі адпачылі, па традыцыі сабраліся за адным сталом нашай вялікай сям’ёй, а праз нейки час мы з мамай выправіліся да загадчыцы меснага клуба, Ліны Валянцінаўны, спадзеючыся, што яна адразу накіруе нас да тых людзей, якія мне дапамогуць, бо я не ведала, з каго і з чаго пачаць.
Ліна Валянцінаўна сядзела на ганку з нейкай жанчынай, калі мы пад’ехалі да клуба. Убачыўшы машыну, загадчыца адразу падскочыла і трошкі захвалявалася (як мне потым сказала мама, мабыць, падумала, што прыехала праверка).
- Добры вечар! – сказала я.
Маці спытала:
- Як нам можна знайсці Ліну Валянцінаўну?
- Гэта я! – адказала яна нам радасна, але ўсё ж такі з ноткай хвалявання.
Я пачала тлумачыць, хто мы і якая дапамога нам патрэбна ад яе, як ад галоўнага культурнага дзеяча вёскі. Асабліва пачуўшы пра галоўнага культурнага дзеяча вёскі, яна была такая задаволеная, што я зразумела: я выбрала правільную тактыку, і зараз яна нам дапаможа настолькі, наколькі ў яе ёсць магчымасць гэта зрабіць.
І вось, што Ліна Валянцінаўна нам паведаміла.
Калісьці ў Каменічах стварылі народны калектыў з тых жанчын, якія памяталі сапраўдныя аўтэнтычныя народныя песні, і, канешне, з тых, хто проста любіў спяваць. З песнямі, якія з’явіліся менавіта ў гэтай мясцовасці і дайшлі да іх праз пакаленні, яны ездзілі па гарадах Беларусі і спявалі іх на розных канцэртах. Але ж потым калектыў чамусьці распусцілі. Загадчыца клуба сказала, што ні ў адной з суседніх вёсак мы нічога падобнага не знойдзем, таму параіла абавязкова схадзіць да дзвюх бабуляў, якія маглі прыгожа праспяваць якія-небудзь песні, і дала нам іх каардынаты.
- Калі прыйдзеце да Валянціны Раманаўны, яна можа адразу пазваць і Валянціну Іванаўну, яны суседкі цераз дарогу. Гэтыя дзве сяброўкі вельмі добра спяюць вам на два галасы.
А потым успомніла і дадала:
- Але ў Валянціны Раманаўны паўтара гады таму дачка памерла, і з таго часу яна яшчэ не спявала ні разу. Але, калі патрэбна, яна вам так прагаворыць тэксты. Хаця, хто ведае… Можа, калі вы да яе прыйдзеце, яна і пачне зноў спяваць?
Мы падзякавалі Ліне Валянцінаўне ды паехалі дадому.