7 жніўня

 

На наступны дзень я ізноў звярнулася да дапамогі Ганны Віктараўны Дубатоўка (1950 г.н., беларуска, сярэдняя адукацыя, мясцовая). Яна вырашыла расказаць мне пра некаторыя магічныя абрады, звязаныя з варажбой менавіта на Каляды. І хоць сама я ніколі не варажыла на Каляды, але гэтая тэма мяне зацікавіла. Лічба запісаных мною фальклорных адзінак таксама не магла не парадаваць вока (усяго ў гэты дзень я сабрала 16 фальклорных адзінак ).

 

40. “Варажба на Каляды”

 

Беларусы найчасцей варажылі на Каляды, на Багатую куццю, пад Новы год, на Крашчэнне. Варажба павінна вызначыць, чаго можна чакаць у надыходзячым годзе. Варажылі па зорках, па лініях далоні, на картах, па вадзе, на зерні. Ну, вось, напрыклад, з-пад каляднага абруса выцягвалі сена і па ім меркавалі, які будзе лён.

 

Заўвага: магічная проза – варажба на Каляды.

 

41. Варажылі і пра замужжа…

 

Варажылі і пра замужжа: калі дзяўчына ўпоцемку ў хляве зловіць баранчыка – выйдзе замуж.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

42. З якога боку…

 

З якога боку нявеста пачуе брэх сабакі – там яе нарачоны.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

43. Было яшчэ і такое ў нашай вёсцы гаданне…

 

Было яшчэ і такое ў нашай вёсцы гаданне. Расплаўлены воск лілі ў ваду і па абрысах ліній меркавалі пра суджанага.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

44. Калі выцягне дзяўчына з-пад шапкі пярсцёнак…

 

Калі выцягне дзяўчына з-пад шапкі пярсцёнак – выйдзе замуж.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

45. Можна расказаць і пра такое…

 

Можна расказаць і пра такое. Значыць, колькі ў плоце абдыме шчыхетак ці возьме зерня ў жменю, то тады будзе ў пары.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

46. Гэтак жа сімвалічна мог устанаўлівацца напрамак…

 

Гэтак жа сімвалічна мог устанаўлівацца напрамак, адкуль чакаць сватоў. Напрыклад, на гэту тэму гадалі па перакінутым за плот валенку: у які бок тырчыць насок, адтуль і будуць сваты.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

47. Гадалі на сватоў па голасе…

 

Гадалі на сватоў па голасе: адкуль яго пачуюць, адтуль і прыйдуць сваты.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

48. Высветліць тэрмін выхаду замуж…

 

Высветліць тэрмін выхаду замуж давяралі сабаку. Чые аладкі з’есць па чарзе, так і будуць дзяўчаты па чарзе замуж выходзіць.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

49. Да берагоў вялікай міскі…

 

Да берагоў вялікай міскі з вадой прылепліваюць паперы з мужчынскімі імёнамі так, каб канцы паперкі былі відаць над вадою. Затым пускаюць на ваду ў місе арэх, з чыім іменем паперка выпадзе, за таго дзеўка і пойдзе замуж.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

50. Пускаюць на ваду дзве іголкі…

 

Пускаюць на ваду дзве іголкі, пры гэтым задумваюць, на якога хлопца ці дзяўчыну. Калі іголкі сыдуцца, то пара з’яднаецца.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

51. Пішуць на паперцы імёны…

 

Пішуць на паперцы імёны, і кладуць пад падушку. Назаўтра наўгад выцягваюць адну. Чыё імя выцягнуць, з тым і пажэняцца.

 

         Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

52. Робяць з хлеба два шарыкі…

 

Робяць з хлеба два шарыкі.У адзін кладуць зерне,  а ў другі – не. Адзін кладуць на акно, другі – пад дзверы. Глядзяць, дзе зерне. Калі на акно – то будзе выглядаць цэлы год. Каля дзвярэй – пойдзе хутка замуж.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

53. Ставяць па чарзе абутак…

 

Ставяць па чарзе абутак. Чый ступіць на парог першы – той пойдзе замуж ці жэніцца.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

54. Выцягваюць зубамі саломку…

 

Выцягваюць зубамі саломку. Чыя даўжэйшая, тая хутчэй пойдзе замуж. Калі пры гэтым саломінка будзе мець колас з зернем – выйдзе замуж за багатага, без зерня – беднага. Саломінка без коласа – за ўдаўца або не выйдзе зусім.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

55. Калі куры спакойна клююць зерне…

 

Калі куры спакойна клююць зерне, не б’юцца – будзе ціхі, спакойны муж. І наабарот – будзе задзірысты, буйны.

 

Заўвага: магічная проза – варажба шлюбнага характару.

 

Такім чынам, сённяшні дзень быў прысвечаны варажбе ў большай частцы шлюбнага характару. Падзякаваўшы Ганне Віктараўне за цікавую сустрэчу, я дамовілася  з ёй пра заўтрашні дзень.

  

Вучэбна-навуковая лабараторыя беларускага фальклору

Адрас электроннай пошты: folkndl@yandex.ru


Адрас: 220030, Рэспубліка Беларусь, г.Мінск,
вул. К.Маркса, дом 31, п.39.

 

Тэлефон: 365-39-45

(з рэгіёнаў Беларусі: 8-017-3653945, 
з замежжа: +375 17 3653945)

 

Прыём наведвальнікаў:

панядзелак, серада, чацвер
з 10.00 да 16.30

(перапынак 

з 13.00 да 14.00)

У сувязі з эпідэмічнай сітуацыяй прыём наведвальнікаў прыпынены.

Наш сайт использует файлы cookie для сбора статистики.

Нажав «Принять», вы даете согласие на обработку файлов cookie в соответствии с Политикой обработки файлов cookie.